TDƏŞ-Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının fəaliyyətinin əsas məqsədi türkdilli ölkələr arasında hərtərəfli əməkdaşlığa yardım etməkdir. 3 oktyabr 2009-cu il tarixində türkdilli ölkələrin dövlət başçılarının Naxçıvan şəhərində keçirilən Zirvə görüşündə imzalanmış Naxçıvan Sazişinə əsasən Təşkilat yaradılmışdır.
Qeyd edək ki, 4 təsisçi üzv arasında əməkdaşlıq forumu kimi başlayan TDT, indi əlavə müşahidəçilərlə 7 üzv dövlətdən ibarət olan nüfuzlu təşkilata çevrilib. Belə ki, bu birlik təkcə siyasi və iqtisadi ittifaq deyil, eyni zamanda türk irsi və dəyərlərinin mədəni və sosial birləşməsini təmsil edir.
TDƏŞ inkişaf etməyə davam etdikcə, Azərbaycan türkdilli xalqlar arasında ittifaqı möhkəmləndirməyi qarşısına məqsəd qoyaraq, Türk Dünyası daxilindəki roluna daha çox üstünlük verir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev: “Biz Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində səylərimizi davam etdirəcəyik. Bu, bizim üçün əsas beynəlxalq təşkilatdır, çünki bizim ailəmizdir. Bizim başqa ailəmiz yoxdur. Bizim ailəmiz türk dünyasıdır. Şərqlə Qərbin qovşağında yerləşən Azərbaycan türkdilli dövlətlər arasında əlaqələri gücləndirmək məqsədi daşıyan strateji təşəbbüsə rəhbərlik edir. Türk Dövlətləri Təşkilatı ətrafında cərəyan edən bu təşəbbüs təkcə regional əməkdaşlığı nəzərdə tutmur, o həm də vahid Türk dünyası yaratmağa hesablanıb. 2009-ci ildə imzalanan Naxçıvan Sazişi ilə əsası qoyulan bu təşkilat üzvləri arasında qarşılıqlı etimadı, sülhü və rifahı təşviq etmək üçün dinamik foruma çevrilib”.
Bu təşkilata Azərbaycanın nə qədər birlik əzmində diqqətlə yanaşmasını axırıncı dəfə dövlət başçısı İlham Əliyev 6 noyabr tarixində Bişkekdə keçirilən TDT Dövlət Başçılarının 11-ci Zirvə görüşündə çıxışında açıq-aydın gördük. Prezident İlham Əliyev çıxışında deyir: “Azərbaycan Türk Dövlətləri Təşkilatına maliyyə dəstəyi verəcək. Türk Dövlətləri Təşkilatının mövcud büdcəsi qarşıya qoyduğumuz hədəflərin həyata keçirilməsi üçün yetərli deyildir. Ümid edirəm ki, Azərbaycanın TDT Katibliyinə 2 milyon və Ağsaqqallar Şurasına 100 min ABŞ dolları məbləğində maliyyə dəstəyi təşkilatın potensialının daha da güclənməsinə töhfə verəcək”.
Andiçmə mərasimində ölkə rəhbəri İlham Əliyev: “Biz Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində səylərimizi davam etdirəcəyik. Bu, bizim üçün prioritet məsələdir”, – deyərək Azərbaycanın xarici siyasətinin yol xəritəsini aydın şəkildə vurğulamışdı. Azərbaycanın TDT üzrə strategiyasını dəqiq müəyyən edən Prezident TDT-ni təkcə türk dünyasının kollektiv maraqlarına cavab verən təşkilat kimi deyil, eyni zamanda sülh, sabitlik və qarşılıqlı inkişafında önəmli rolu olan əsas platforma kimi nəzərdə tutur. Bişkekdə keçirilən TDT Dövlət Başçılarının 11-ci Zirvə görüşündə dövlətimizin başçısı Türk Dövlətləri Təşkilatına qarşılıqlı hörmət və ehtirama əsaslanaraq qeyd etmişdir ki: “Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv olan dövlətlər sözdə yox, əməldə Azərbaycanın yanındadır. Fürsətdən istifadə edərək, Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Macarıstanın dövlət və hökumət başçılarına azad olunmuş ərazilərdə qardaşlıq hədiyyəsi olan məktəbə və yaradıcılıq mərkəzinə, eləcə də tikiləcək məktəblərə görə bir daha təşəkkürümü bildirmək istərdim. 200-ə yaxın ölkə Azərbaycanın COP29 iqlim konfransına ev sahibliyinə namizədliyini yekdilliklə dəstəkləmişdir. Bu, beynəlxalq aləmin ölkəmizə böyük hörmətinin və dəstəyinin təzahürüdür. Əminəm ki, Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələr COP29 konfransının işində fəal iştirak edəcəklər”.
Şübhəsiz ki, bu fikirlər Prezident İlham Əliyevin Türk dünyasına verdiyi xüsusi önəmin, türk dövlətləri ilə əməkdaşlığın Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindən olmasının, o cümlədən türk birliyi və həmrəyliyinin, TDT-nin bundan sonra da inkişaf edərək möhkəmləndirilməsinə əminliyin parlaq ifadəsidir.
Fərid Mustafayev
YAP Yasamal rayon Elm və Təhsil Nazirliyinin Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutu üzrə ərazi partiya təşkilatının sədr müavini
